Rafał Betlejewski
Stronę tesknie.com można wykorzystać do edukacji młodzieży!
Warsztaty metodyczne dla nauczycieli szkół ponadpodstawowych, podczas których między innymi omawiano sposoby wykorzystania strony tesknie.com do celów edukacyjnych, pokazały, że strona świetnie nadaje się jako materiał edukacyjny.
Zarysowano trzy plany metodyczne, na których można angażować młodzież:
1. Język: hasło "Tęsknię za Tobą, Żydzie!" ma wiele znaczeń, budzi sporo skojarzeń i budzi różne interpretacje.
Zawarte w nim słowo "Żyd" jest w języku polskim kontrowersyjne. Użycie go w projekcie jest próbą "odzyskania" słowa i wyrwania go z retoryki antysemickiej. Natomiast słowo "Tęsknię" mimo, że dość dobrze osowojone, wiąże się z wyrażaniem uczuć intymnych, jest więc słowem wstydliwym.
Prowadząca warsztat Jagna Kofta zaproponowała ćwiczenie, w którym uczestnikom rozdawane są dwukolorowe kartki: niebieskie z napisem "Tęsknię" oraz zielone ze słowem "Żydzie". Uczestnicy mają za zadanie wypisać skojarzenia, które budzą w nich oba słowo osobno. Następnie kartki zostają zebrane a wyniki poddane analizie. Jakie skojarzenia budzą te słowa? Jakie emocje wywołują? Czy są tam skojarzenia, które moglibyśmy uznać za stereotypowe? Czy pojawiają się treści zaskakujące? Czy skojarzenia pasują do siebie na wzajem? Jaki jest związek pomiędzy skojarzeniami dla obu słów? Czy pola skojarzeniowe się pokrywają czy są rozbieżne? Czy są skojarzenia które są takie same?
Następnie można zaproponować ćwiczenie łączenia skojarzeń dla obu słów w zdania.
2. Praca z pamięcią zbiorową iindywidualną.
Na stronie tesknie.com znajduje się kilkadziesiąt wspomnień i relacji indywidualnych, które są zapisem pewnej wiedzy, pamięci i emocji związanych z Żydami. Każdy internauta może dodać własne wspomnienie na stronie. Wspomnienia pisane są przez Polaków nieidentyfikujących się z tradycją żydowską, polskich Żydów, Żydów i innych. Sama lektura wspomnień, nawet na chybił trafił jest wciągająca i bardzo wzruszająca.
Zaproponowano dwa rodzaje ćwiczeń: interpretacji tekstu pod kątem emocjonalnym (psycho-analitycznym), faktograficznym i informacyjnym, oraz zadawanie pytań o własną pamięć indywidualną. Po drugie warsztat eksploracyjny, w którym młodzi ludzie przeprowadzają wywiad ze swoimi dziadkami lub innymi osobami starszymi, pytając ich o pamięć na temat Żydów. Mogą też spróbować dotrzeć do źródeł i informacji na temat ich własnej ulicy, domu, dzielnicy, miasta. Zebrane wspomnienia mogą być od razu wprowadzane na stronę tesknie.com
3. Warsztat artystyczny.
Projekt "Tęsknię..." jest projektem kontrowersyjnym - różnie interpretowanym i ocenianym. W szczególności jego element "Płonie stodoła" wywołał wiele pytań. Proponujemy przeprowadzenie dwojajkich warsztatów: po pierwsze, na podstawie filmu "Płonie stodoła" proponujemy dyskusję dotyczącą wolności artysty do działania i wypowiadania własnych opinii, wolnści słowa, jako zasady konstytucyjnej, granic stawianych sztuce w prowokowaniu nas do interakcji i wspóluczestniczenia, pojęcia i roli symboli (np. takich jakim w wyniku akcji Betleja stała się stodoła), roli społecznego tabu, świętości, podejścia do rytuału itd.
Po drugie, można zaproponować młodzieży stworzenie i wdrożenie projektu artystycznego, który wykorzystywał będzie dostępne symbole lub stwarzał nowe.
---------------------------
Zaproś Betleja na warsztat do swojej szkoły: [email protected] lub [email protected]
---------------------------
Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznej i Szkoleń. www.wcies.edu.pl
Warsztaty odbyły się 10 grudnia 2010 roku. Prowadzili Jagna Kofta i Rafał Betlejewski.